Co to jest wai-aria i co daje osobom niewidomym – Piotr Komoda

Co to jest wai-aria i co daje osobom niewidomym – Piotr Komoda

Język programowania html ewaluował na przestrzeni ostatnich lat. Programiści wymyślili nowe sposoby wykorzystania  tego języka, którego nie było w specyfikacji. W związku z powyższym pojawiły się pewne problemy z dostępnością dla osób niepełnosprawnych wzrokowo, które wymagają poprawy. W związku z tym powstała  wai-aria, czyli zestaw znaczników uzupełniających kod html o znaki przydatne osobom niepełnosprawnym.  Wab-Aria to skrót od Web Accessibility Initiative ; Rrich Accessible Internet Applicatioms, W założeniu chodzi o obsługę internetowych  aplikacji, ponieważ internet przechodzi transformację od statycznych stron internetowych do dynamicznych stron opartych w działaniu mocno o język javascript oraz język php.  WAI-ARIA zostało uznane przez World Wide Web Consortium (W3C) i przyjęło status rekomendacji w 2014 roku. Jest to zbiór znaczników uzupełniających język kodowania html o znaki odczytywane między innymi przez czytniki ekranu używane między innymi przez osoby z dysfunkcją wzroku.

Znaczniki WAI-ARIA służą do dodania informacji których czysty kod html nie zapewnia. Jednym z przykładów zastosowania wspomnianego kodu są menu typu akordeon. Polegają one na tym, że część tekstu jest ukryta i niewidoczna. Dopiero kliknięcie tekstu na ekranie powoduje odsłonięcie informacji uprzednio niedostępnej. Innym przykładem zastosowania WAI-ARIA są przyciski/ Ustawienie roli „role=+button” powoduje uznanie danego elementu za przycisk. Podobnie ma się sytuacja z odnośnikami. Ustawienie roli „role=link” powoduje uznanie danego elementu za link (odnośnik). Zarówno do przycisku jak i do linku należy dodać atrybut „tab=0” aby dało się przeskoczyć do danego elementu za pomocą klawisza tabulatora. Jest to niezwykle ważne z punktu widzenia czytników ekranu. Czytniki ekranu pozwalają poruszać się po stronie za pomocą tabulatora lub przycisków nagłówka „klawisz h” lub za pomocą klawisza przycisku (klawisz B)

wai-aria udostępnia dostęp do wielu innych usług.

Dobrym przykładem są nieopisane przyciski. Czytnik ekranu mówi wtedy „klikalne”, a powinien mówić „przycisk” lub  „Przycisk opcji włączone”. To jest niestety częsty problem w przypadku wyboru plików cookie, tak zwanych „ciasteczek” W oknach dialogowych wyboru „ciasteczek”  często pojawia się problem z przyciskami opcji, Bardzo często są one niedostępne dla czytników ekranu.  Bardzo często zdarza się że w oknach dialogowych znajdują się przyciski opcji które  są nie poprawnie za etykietowane. Niewidomy użytkownik słyszy wtedy „klikalne”.

Zdaniem większości koderów HTML poprawne jest pisanie przycisków i linków za pomocą znaczników DIV. Otóż jest to niepoprawne zastosowanie kodu HTML. Dla przycisków i linków występują w języku HTML odpowiednie znaczniki. Są to a href oraz button. Za pomocą tych znaczników da się oznaczyć linki oraz przyciski. Można też zastosować  znaczniki WAI-ARIA „role=link” oraz „role=button”.

Język HTML nie pozwala na dodanie wszystkich  informacji potrzebnych czytnikowi ekranu. Dlatego też WAI-ARIA dodaje swój zestaw znaczników. Ten zestaw znaczników   dodaje różnorakie  funkcje do kodu HTML. Wśród nich są  role oraz inne znaczniki odpowiedzialne między innymi za menu akordeon .Za pomocą WAI-ARIA można przypisać różnym elementom  strony internetowej rolę przycisku, linku lub menu rozwijanego. WAI-ARIA pozwala na dopisanie do znacznika div lub span  dowolnej funkcji kodu HTML.

WAI-ARIA   jest zestawem znaczników który dodaje do uniwersalnych znaczników DIV oraz span funkcje dostępne dla innych `znaczników  HTML,takich jak button, input ,czy combobox.

Za pomocą znaczników WAI-ARIA można nie tylko dodawać standardowe funkcje HTML ale też dodawać funkcje zupełnie w HTML niedostępne. Jednym z przykładów takiego zastosowania jest użycie tej technologii w przypadku plików „ciasteczek”.

W okienku dialogowym wyboru „ciasteczek” znajdują się przyciski  wyboru które nie są za etykietowane.

Za pomocą tych znaczników można dodać informacje niedostępne z poziomu zwykłego kodu HTML. Jest to język znaczników pozwalający dodać dodatkowe informacje dostępne nie tylko dla osób z dysfunkcją wzroku, ale także osób głuchoniemych oraz osób upośledzonych  ruchowo.

WAI-ARIA jest językiem stworzonym na potrzeby osób niepełnosprawnych i jako taki pełni swoją funkcję jako uzupełnienie kodu HTML o  informacje niezbędne   osobom niepełnosprawnym .

Za pomocą WAI-ARIA możliwe jest oznaczenie elementów składowych kodu HTML w sposób jaki jest niemożliwy za pomocą standardowych znaczników. Dzięki WAI-ARIA osoby niepełnosprawne otrzymują dostęp do informacji które wcześniej były dla nich niedostępne. Tylko  ta technologia umożliwia dodanie informacji niedostępnych w standardowym języku HTML.

To  wszystko co można powiedzieć o technologii WAI-ARIA. Ta technologia  bardzo   ułatwia życie i pracę osobom niepełnosprawnym.

Dzięki WAI-ARIA osoby niepełnosprawne otrzymują dostęp do informacji dostępnych  osobom pełnosprawnym wzrokowo.

Tylko ta technologia umożliwia pogodzenie świata osób widzących ze  światem osób niewidomych.

Podsumowując, tylko ta technologia  stwarza prawdziwą korzyść dla osób z dysfunkcją wzroku.

Artykuł dofinansowany ze środków PFRON w ramach projektu "Internetowa Platforma Nagłaśniania Problemów z Dostępnością Cyfrową"